ദൃശ്യാവിഷ്‌കാരങ്ങളിലെ നബിയുടെ (അ)സാന്നിധ്യം

ദൃശ്യകലകളുടെ ലോകത്ത് അപൂര്‍വ്വമായി മാത്രമാണ് ഇസ്ലാമിന്റെ ആധികാരിക പ്രതിനിധാനങ്ങള്‍ സാധ്യമായതെന്നത് കൌതുകകരമാണ്. ചിത്രീകരണത്തിലൂടെയോ, അനുകരിക്കുന്നതിലൂടെയോ നഷ്ടമാവുന്ന വിശുദ്ധത, ആധികാരികത എന്നിവയ്ക്ക് ഇസ്ലാം മതവിശ്വാസികള്‍ കല്‍പിക്കുന്ന പ്രാധാന്യമാണ് അത് അര്‍ഥമാക്കുന്നത്. എന്നാല്‍, അപരവല്‍ക്കരിക്കപ്പെട്ടോ, അധികാര കേന്ദ്രങ്ങളെ വെല്ലുവിളിച്ചോ, പലപ്പോഴും ഇസ്ലാം ദൃശ്യലോകത്ത് സാന്നിധ്യമറിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. അവയുടെ സ്വീകാര്യത, ആധികാരികത എല്ലാം തന്നെ സമുദായത്തിനിടയിലും പുറത്തും സംവാദാത്മകമായി നില നില്‍ക്കുന്നു.

അപരവല്‍ക്കരിക്കപ്പെട്ട മുസ്ലിം ചിത്രങ്ങള്‍ക്ക് വലിയ പഴക്കമുണ്ട്. പാശ്ചാത്യ സാഹിത്യ മണ്ധലത്തില്‍ ഒരുപാട് കാലം ഇസ്ലാം വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടത് മിത്തുകളിലൂടെയാണ്. ഗ്രീക്ക് വാക്കായ മിത്തോസ് എന്നതില്‍ നിന്ന് ഉരുത്തിരിഞ്ഞ ‘മിത്ത്’ എന്ന വാക്ക് കുറിക്കുന്നത് ഇതിഹാസങ്ങളെയും മറ്റുമാണ്. ദിവ്യജീവികളെയും അമാനുഷിക ഘടകങ്ങളെയും ഉള്‍പ്പെടുത്തി ഭൂതകാലത്തെയും മനുഷ്യ ജീവിതത്തിന്റെ സങ്കീര്‍ണതളെയും പ്രാപഞ്ചിക സത്യങ്ങളെയും വിവരിക്കുന്ന മിത്തുകള്‍ മനുഷ്യ ഭാവനയുടെ അമൂല്യ സംഭാവനകള്‍ തന്നെ. എന്നിരുന്നാലും, കെട്ടുകഥകള്‍ നിലനില്‍ക്കുന്ന സാംസ്‌കാരിക ബന്ധങ്ങളുടെയും ജനങ്ങളുടെ സാംസ്‌കാരിക ബോധത്തിന്റെയും ഭാഗമാണ്. സമൂഹത്തിന്റെ അബോധ മണ്ഡലത്തില്‍ ഒളിഞ്ഞ് കിടക്കുന്ന ധാരണകളുടെയും വൈകാരികതകളുടെയും പ്രകാശനം കൂടിയാണവ. ഭൂതകാലവും വര്‍ത്തമാനവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം മിത്തുകള്‍ സജീവമാക്കി നിര്‍ത്തുന്നതിനാല്‍ , ഓരോ കാലത്തെയും സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി അവയെ പുനരുപയോഗിക്കുന്നത് ഏതൊരു ആധുനിക സാംസ്‌കാരിക-ദേശീയ സംരംഭത്തിനും അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.

യൂറോപ്യന്‍ സാഹിത്യം ഇസ്ലാമിനെ ‘അന്യവല്‍ക്കരിക്കാന്‍’ ക്രിസ്ത്യന്‍ മിത്തുകളെ വിന്യസിച്ചിട്ടുണ്ട്. കൂടാതെ ജൂത ക്രൈസ്തവ മതം ഒഴികെയുള്ള ഇതര മതങ്ങളിലെ ദിവ്യ വ്യക്തിത്വങ്ങള്‍ പൈശാചികരാണെന്ന ആശയം പ്രക്ഷേപണം ചെയ്യാനും അവ ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, മുഹമ്മദി( സ) നെ മതപരമായ വിയോജിപ്പിന് കാരണമായ ഒരു കപട പ്രവാചകനായി പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നുണ്ട് പല സാഹിത്യ കൃതികളും. ഡാന്റെയുടെ ഡിവൈന്‍ കോമഡിയില്‍ മുഹമ്മദ് നരകത്തിലെ എട്ടാമത്തെ സര്‍ക്കിളിലെ ഒന്‍പതാമത്തെ കുഴിയില്‍ കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്നതായി കാണിക്കുന്നു, അവിടെ അഴിമതിയുടെയും ഭിന്നതയുടെയും പ്രചാരകര്‍ ബന്ദികളായി കിടക്കുന്ന ഇടമാണ്. താടിയില്‍ നിന്ന് താഴേക്ക് പിളര്‍ന്ന് ദുര്‍ഗന്ധം പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന, കുടല്‍ തൂങ്ങിക്കിടക്കുന്ന രീതിയിലാണ് പ്രവാചകരെ ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്.

പുതുതായി ഉയര്‍ന്നുവന്ന കോളനികളില്‍ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ മിഷനറി പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ പ്രചരിപ്പിക്കുന്ന ഘട്ടത്തില്‍, ജോണ്‍ മില്‍ട്ടന്റെ പാരഡൈസ് ലോസ്റ്റ്, പോലോത്ത കാനോനിക്കല്‍ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍ പൊതുവെ ‘ഓറിയന്റ്’ നെ സാംസ്‌കാരിക ശൂന്യതയുടെ ഇടമായി പരിചയപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഫലസ്തീനേ ‘തെമ്മാടി രാഷ്ട്രം’ ആക്കിയത് ഉദാഹരണം. ഇരുനൂറ് വര്‍ഷത്തെ ബ്രിട്ടീഷ് കൊളോണിയല്‍ ഭരണകാലത്തെ ദക്ഷിണേഷ്യന്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളുടെ പെഡഗോജിക് പ്രക്രിയയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ഈ പ്രതിച്ഛായ നിര്‍മാണ ഗ്രന്ഥങ്ങള്‍, അവ ഇപ്പോഴും പ്രചാരത്തിലുണ്ട്. ഇസ്ലാമിന്റെ കേന്ദ്രമായ ഓറിയന്റിനെ ഇടിച്ച് താഴ്ത്തുന്നത് തങ്ങളുടെ അധിനിവേശ പ്രക്രിയക്ക് ആക്കം കൂട്ടുമെന്ന ബോധ്യമായിരുന്നു ഇത്തരം പ്രചാരണങ്ങളുടെ പിന്നില്‍.

ചിത്രീകരണത്തെക്കുറിച്ച് പൊതുവേ വ്യത്യസ്ത അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട് മുസ്ലിം സമൂഹത്തിനിടയില്‍.ഇസ്ലാമിന്റെ എല്ലാ പ്രവാചകന്മാരുടെയും ദൃശ്യ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ നിരോധിക്കപ്പെടേണ്ടതാണെന്ന് മിക്ക സുന്നി മുസ്ലീങ്ങളും വിശ്വസിക്കുന്നു. കൂടാതെ മുഹമ്മദിന്റെ ദൃശ്യ പ്രാതിനിധ്യങ്ങളോട് അവര്‍ പ്രത്യേകിച്ചും വിമുഖത കാണിക്കുന്നു. 1926 -ല്‍, ഈജിപ്ഷ്യന്‍ നടന്‍ യൂസഫ് വഹബി, അത്താതുര്‍ക്കിന്റെ കീഴില്‍ തുര്‍ക്കി സര്‍ക്കാര്‍ ധനസഹായം നല്‍കിയ ഒരു സിനിമയില്‍ മുഹമ്മദിനെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒരു ചര്‍ ച്ചയുണ്ടായിരുന്നു. കെയ്റോയിലെ അല്‍-അസ്ഹര്‍ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ പണ്ഡിതന്മാര്‍ അതിനെക്കുറിച്ച് കേട്ടപ്പോള ഒരു ഫത്വ പുറത്തിറക്കി, മുഹമ്മദി( സ) യെ സ്‌ക്രീനില്‍ ചിത്രീകരിക്കുന്നത് നിരോധിക്കുന്നുവെന്ന്. തുടര്‍ന്ന് ഫുവാദ് രാജാവ് നടനെ നാടുകടത്തുമെന്നും പൗരത്വം റദ്ദ് ചെയ്യുമെന്നും കടുത്ത മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കി. വിവാദത്തിന്റെ ഫലമായി സിനിമ ഉപേക്ഷിക്കുകയാണുണ്ടായത്.

യുഎസില്‍ ദി മെസേജ് എന്ന പേരില്‍ പുറത്തിറങ്ങിയതാണ്, മുഹമ്മദി( സ)നെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യത്തെ പ്രധാന ചിത്രം. 1976 ജനുവരി 1 നാണ് ചിത്രം റിലീസ് ചെയ്തത്. സംവിധായകന്‍ മുസ്തഫ അക്കാദ് സിനിമയുടെ ചിത്രീകരണത്തിന് അമേരിക്കന്‍ അഭിനേതാക്കളെയും ഈജിപ്ഷ്യന്‍ അഭിനേതാക്കളെയും ഉപയോഗിച്ചു. ഇംഗ്ലീഷ് പതിപ്പില്‍ ആന്റണി ക്വിന്‍ ഹംസ, മൈക്കല്‍ അന്‍സാര മുഹമ്മദിന്റെ മുഖ്യ എതിരാളി അബു സുഫ്യാന്‍, ഐറിന്‍ പാപ്പസ് അബു സുഫ്യാന്റെ ഭാര്യ ഹിന്ദ് എന്നിവരെ അവതരിപ്പിച്ചു. അറബ് പതിപ്പില്‍ ഈ വേഷങ്ങള്‍ ഈജിപ്ഷ്യന്‍ അഭിനേതാക്കളും അവതരിപ്പിച്ചു.

2012 ഒക്ടോബറില്‍ ഇറാനിയന്‍ സംവിധായകന്‍ മാജിദ് മജിദി മുഹമ്മദ്: ദി മെസഞ്ചര്‍ ഓഫ് ഗോഡ് എന്ന ചിത്രം ഷിയാ പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച് മുഹമ്മദി( സ)നെ ആവിഷ്‌കരിച്ചതാണ് മറ്റൊരുദ്യമം. മുഹമ്മദിനെ( സ)ക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു ഫീച്ചര്‍ ഫിലിം നിര്‍മ്മാണം എല്ലായ്പ്പോഴും നിരവധി ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നേരിടെണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്. ജീവികളുടെ ചിത്രീകരണം ഇസ്ലാം നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതാണ് ഇതിന് കാരണം.

1930 കളിലാണ് ഈജിപ്തില്‍ സിനിമാ വ്യവസായം ഉയര്‍ന്നുവരുന്നത്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിനുശേഷം അത് വികസിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു, ഇപ്പോള്‍ ലോകത്തിലെ മുന്‍നിര സിനിമാ വ്യവസായങ്ങളിലൊന്നാണ് അത്. 1950 കളുടെ അവസാനത്തില്‍ ലെബനനിലെ സിനിമാ വ്യവസായവും പുരോഗതിപ്പെട്ടു. 1975 ല്‍ ആഭ്യന്തരയുദ്ധം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നതുവരെ അത് മികച്ചു നിന്നു.

പ്രവാചകനെ വിശേഷണങ്ങളിലൂടെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയാണ് വിശ്വാസികള്‍ പഴയകാലം മുതല്‍ സ്വീകരിച്ചത്. പില്‍കാലത്ത്, ഹില്ലീ സാഹിത്യ രൂപത്തിലൂടെ ചിത്രം, ഡയഗ്രാം, ചലചിത്രം എന്നിങ്ങനെ പലദൃശ്യാവിഷ്‌കാര സാധ്യതകളിലേക്കും ശിയാവിശ്വാസികള്‍ കടന്നു. എന്നാലും, പ്രവാചകനെ ചിത്രീകരിക്കുക, ആ റോള്‍ അഭിനയിക്കുകയെന്നത് അനുചിതമായിത്തന്നെയാണ് അവരും കണ്ടത് .

പ്രവാചകനെക്കുറിച്ചുള്ള തന്റെ സിനിമ നിര്‍മ്മിക്കുമ്പോള്‍ മൗസ്തഫ അക്കാദ് നേരിട്ട നിരവധി ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ക്കിടയിലും, ഒരു പരിധിവരെ സംതൃപ്തിയോടെ അദ്ദേഹം തന്റെ ശ്രമങ്ങളെ തിരിഞ്ഞുനോക്കിയേക്കാം. അദ്ദേഹം തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രീകരണങ്ങളില്‍, മിക്കതും മുസ്ലീം പാരമ്പര്യത്തെ കൃത്യമായി പിന്തുടരുന്നുവെന്ന് പൊതുവെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിനിമയുടെ ചിത്രീകരണം സാങ്കേതികമായി ശ്രദ്ധേയമാണെന്നും അഭിനേതാക്കള്‍ മികച്ച പ്രകടനങ്ങള്‍ നടത്തിയെന്നും വിദഗ്ധര്‍ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.

മനോഹരമായ മരുഭൂമി കാഴ്ചകളും ആകര്‍ഷകമായ രംഗങ്ങളും ചിത്രത്തില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. തീര്‍ച്ചയായും ശരാശരി സിനിമയേക്കാള്‍ മികച്ചതാണിത്. തീര്‍ച്ചയായും, ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സാംസ്‌കാരിക അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പഴയ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ പാഠങ്ങള്‍ വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യുന്നത് എളുപ്പമല്ല. വാസ്തവത്തില്‍, മുഹമ്മദിന്റെ ആധുനിക ജീവചരിത്രങ്ങളുടെ രചയിതാക്കള്‍ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നതിന് സമാനമായ പ്രശ്നങ്ങള്‍ അക്കാദിനെ അഭിമുഖീകരിച്ചു. അവര്‍ക്ക് സമാനമായ ഒരു വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യേണ്ടി വന്നു അദ്ദേഹത്തിന്. അവര്‍ സ്വീകരിച്ച മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍ തന്നെയാണ് ഈ പ്രക്രിയയില്‍ അക്കാദും സ്വീകരിച്ചത്. മുഹമ്മദിനെ( സ)ക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രീകരണം ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യനാണെന്ന് ഊന്നിപ്പറയുന്നുണ്ട്.

 അതിനനുസൃതമായ രീതിയിലാണ് ചിത്രീകരണങ്ങളൊക്കെ.അതിനാല്‍ അധികം അത്ഭുതങ്ങളൊന്നും സിനിമയില്‍ കാണിക്കുന്നില്ല. ജിബ്രീല്‍ മാലാഖയുടെ ശബ്ദം മുഹമ്മദി( സ)നോട് സംസാരിക്കുന്ന നിമിഷത്തില്‍ ദൈവത്തിന്റെ വഹ് യ് മാത്രമാണ് അത്ഭുതം. തന്റെ ആദ്യ വഹ് യിനു ശേഷം, പ്രവാചകന്‍ വിഗ്രഹാരാധനയ്‌ക്കെതിരെയും തന്റെ നഗരത്തിലെ സാമൂഹിക ദുരുപയോഗങ്ങള്‍ക്കെതിരെയും ഒരു പോരാട്ടം ആരംഭിക്കുന്നു. പ്രവാചകന്‍ അക്രമം ഉപയോഗിക്കുന്നത് വെറുക്കുന്നു. കരുണയുള്ളവനും ക്ഷമിക്കാന്‍ തയ്യാറുള്ളവനുമാണ് പ്രവാചകന്‍. യുദ്ധക്കളത്തില്‍ അവരുടെ ശത്രുക്കള്‍ മാത്രമാണ് മുസ്ലീങ്ങളാല്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടത്. മറുവശത്ത്, പ്രവാചകന്റെ എതിരാളികള്‍ അക്രമം നടത്താന്‍ ഉത്സുകരാണ്. അക്രമ പ്രകോപനം നടത്തി യുദ്ധത്തിന് കളമൊരുക്കുന്നത് അവിശ്വാസികളാണ്. സമാധാനം കാംക്ഷിക്കുന്നവരാണ് പ്രവാചകര്‍.

പ്രവാചകന്‍ ജൂതന്മാരുടെയും ക്രിസ്ത്യാനികളുടെയും അതേ പാരമ്പര്യത്തിലാണ് നിലകൊള്ളുന്നതെന്ന് ചലച്ചിത്രത്തില്‍ ഊന്നിപ്പറയുന്നുണ്ട്; അവരുടെ ദൈവമാണ് മുഹമ്മദിനെ അവന്റെ ദൂതനായി വിളിക്കുന്നത്. ദൂതന്റെ അവകാശവാദത്തോടുള്ള ജൂതരുടെ മനോഭാവം നിശബ്ദമായി കൈമാറി, എന്നാല്‍ ക്രിസ്ത്യാനിയും ഇസ്ലാമും തമ്മിലുള്ള സാമ്യം വളരെ വലുതാണെന്ന് ക്രിസ്ത്യാനികളും പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. അബിസീനിയയിലെ രാജാവിന്റെ വാക്കുകളില്‍ അവര്‍ ‘ഒരേ വിളക്കിന്റെ രണ്ട് കിരണങ്ങള്‍’ ആണ്. ബൈസന്റൈന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി മുഹമ്മദിന് ലഭിച്ച വെളിപ്പെടുത്തലുകള്‍ തീര്‍ച്ചയായും ദൈവത്തില്‍ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ചതിന്റെ സാധ്യത നിഷേധിക്കുന്നില്ല.

മുസ്ലീം പാരമ്പര്യത്തിന്റെ ഛായാചിത്രവും മുഹമ്മദ് ഹുസൈന്‍ ഹയ്കലിന്റെ പ്രവാചകന്റെ പുസ്തകവും സാമ്യം കുറവാണെന്ന് ഇവിടെ നമുക്ക് നിഗമനം ചെയ്യാം. ജൂതരുമായുള്ള ബന്ധം വഷളാകുന്നതും മറ്റും അക്കാദ് ഒഴിവാക്കുന്നു. സമാധാന സന്ദേശം കൈമാറുന്ന അക്കാദ് മുഹമ്മദിന്റെ ആധുനിക ജീവചരിത്ര രചയിതാക്കളുടെ പാത പിന്തുടരുന്നു.

പേര്‍ഷ്യന്‍ കവിതകള്‍ക്ക് നാടകമില്ല എന്നത് വളരെ വിചിത്രമാണ് എന്ന് ഗൊയ്ഥെ ആശ്ചര്യപ്പെടുന്നതായി കാണാം. ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം അതിന്റെ സ്റ്റേജ് അവതരണമാണെങ്കിലും, വായനയിലൂടെയും അത് വിലമതിക്കാനാകുമെന്ന് നാടകത്തെ വിലയിരുത്തുന്ന ഗൊയ്ഥെ, പാശ്ചാത്യരുടെ വീക്ഷണ കോണിലൂടെയാണ് തന്റെ കാലത്തെ പേര്‍ഷ്യന്‍ സാഹിത്യം വിലയിരുത്തിയത് എന്നത് കൗതുകകരമാണ്.
ദ സ്റ്റോറി ഓഫ് പോര്‍ട്രൈറ്റ് ഓഫ് മുഹമ്മദ് എന്ന ലേഖനത്തിലൂടെ ഒലഗ് ഗ്രാബര്‍ ഹില്ലീ സാഹിത്യം മുസ്ലിം സാംസ്‌കാരിക പരിസരത്തിലൂടെ ദൃശ്യകലയായി രൂപപ്പെടുന്നതിന്റെ ചരിത്രം പറയുന്നുണ്ട്. പല കാലങ്ങളായി ഉണ്ടായ സംവാദങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം തന്നെ ശിയാ വിശ്വാസികള്‍ക്കിടയില്‍ വികസിക്കുന്ന മുസ്ലിം ദൃശ്യകലകളുടെ ലോകത്തെയും അത് പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു.

പ്രവാചകന്‍ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ വളരെ അപൂര്‍വ്വമായിരുന്നു, ഇസ്ലാമിക ചരിത്രത്തിലുടനീളം ഒരു സമൂഹത്തിലും യുഗത്തിലും ഒരിക്കലും അത് ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. കൂടാതെ മിക്കവാറും പേര്‍ഷ്യന്‍, മറ്റ് മിനിയേച്ചര്‍ കലകള്‍ പുസ്തക ചിത്രീകരണത്തിന്റെ സ്വകാര്യ മാധ്യമത്തില്‍ മാത്രം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ഇസ്ലാമിലെ പൊതുവായ മതകീയ കലയുടെ പ്രധാന മാധ്യമം കാലിഗ്രാഫി ആയിരുന്നു. ഓട്ടോമന്‍ തുര്‍ക്കിയില്‍, ഹിലിയ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു അലങ്കരിച്ച ദൃശ്യ ക്രമീകരണമായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു, അത് ഒരു ഛായാചിത്രമായി പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തിരുന്നു. പടിഞ്ഞാറന്‍ മാധ്യമങ്ങളില്‍ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെ ദൃശ്യ ചിത്രങ്ങള്‍, കാര്‍ട്ടൂണുകള്‍ എല്ലായ്പ്പോഴും വിരളമായിരുന്നു, എന്നാല്‍ ഇരുപത്തി ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ല് അത് എല്ലാ പരിധികളും മറികടന്നു.

മധ്യകാലഘട്ടത്തില്‍ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ നടത്തിയത് കൂടുതലും ശത്രുതയുള്ളവരായിരുന്നു, .മിക്കപ്പോഴും ഡാന്റെയുടെ കവിതകളുടെ ചിത്രീകരണങ്ങളില്‍ പ്രവാചകരുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടിരുന്നു. നവോത്ഥാനത്തിന്റെയും ആധുനികകാലത്തിന്റെയും തുടക്കത്തില്‍, മുഹമ്മദ് നബി (സ) യെ ചിലപ്പോള്‍ കൂടുതല്‍ നിഷ്പക്ഷമോ വീരോചിതമോ ആയ വെളിച്ചത്തില്‍ ചിത്രീകരിച്ചിട്ടുണ്ട് പലരും. ഈ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ മുസ്ലീങ്ങളില്‍ നിന്ന് പ്രതിഷേധം നേരിടാന്‍ തുടങ്ങി, ഇന്റര്‍നെറ്റ് യുഗത്തില്‍, യൂറോപ്യന്‍ പത്രങ്ങളില്‍ അച്ചടിച്ച ഒരുപിടി കാരിക്കേച്ചര്‍ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ ആഗോള പ്രതിഷേധങ്ങള്‍ക്കും വിവാദങ്ങള്‍ക്കും കാരണമാവുകയും വ്യാപകമായ അക്രമങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.

ഇസ്ലാമിന്റെ ആദ്യകാലഘട്ടത്തിലെ നിരവധി ഹദീസുകളിലും മറ്റ് രചനകളിലും മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെ ഛായാചിത്രങ്ങള്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന കഥകള്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നതായി കാണാം. അബു ഹനീഫ ദിനവാരി, ഇബ്നു അല്‍-ഫഖിഹ്, ഇബ്ന്‍ വഷിയ്യ, അബു നുഐം എന്നിവര്‍ ബൈസന്റൈന്‍ ചക്രവര്‍ത്തി ഹെറാക്ലിയസിനെ സന്ദര്‍ശിച്ച ഒരു കഥയുടെ പതിപ്പുകള്‍ ഇതിനുദാഹരണമാണ്. അലക്സാണ്ടറില്‍ നിന്ന് അദ്ദേഹത്തിന് കൈമാറിയതും ആദ്യം അല്ലാഹു ആദമിനായി സൃഷ്ടിച്ചതുമായ ഒരു കാബിനറ്റ് അദ്ദേഹം അവര്‍ക്ക് കാണിച്ചു, ഓരോ ഡ്രോയറിലും ഒരു പ്രവാചകന്റെ (ജആഡഠ) ഛായാചിത്രം അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. അന്തിമ ഡ്രോയറില്‍ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെ ഛായാചിത്രം കണ്ട് അവര്‍ അത്ഭുതപ്പെട്ടു. സാദിദ് അല്‍-ദിന്‍ അല്‍- കിസായി സമാനമായ ഒരു കഥ പറയുന്നുണ്ട്, അതില്‍ മക്കക്കാര്‍ ചൈനയിലെ രാജാവിനെ സന്ദര്‍ശിക്കുന്നതാണ് ഇതി വൃത്തം. ദൈവം തീര്‍ച്ചയായും പ്രവാചകന്മാരുടെ ഛായാചിത്രങ്ങള്‍ ആദമിന് നല്‍കിയിട്ടുണ്ടെന്ന് കിസായി പറയുന്നു.

സിറിയ സന്ദര്‍ശിക്കുന്ന ഒരു മക്കാ കച്ചവടക്കാരനെ ഒരു ക്രിസ്ത്യന്‍ മഠത്തിലേക്ക് ക്ഷണിച്ച കഥ ഇബ്നു വഷിയയും അബു നുയാനും പറയുന്നുണ്ട്, അവിടെ നിരവധി ശില്പങ്ങളും ചിത്രങ്ങളും പ്രവാചകന്മാരെയും വിശുദ്ധരെയും ചിത്രീകരിച്ചിരുന്നു. ക്രിസ്ത്യാനികള്‍ ഇതുവരെ തിരിച്ചറിയാത്ത മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെയും അബൂബക്കറിന്റെയും (ഞഅ) ചിത്രങ്ങള്‍ അദ്ദേഹം അവിടെ കാണുന്നു .36-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു കഥയില്‍, ഒരു സസാനിദ് കലാകാരന്റെ ഛായാചിത്രം കാവദ് രണ്ടാമന്‍ രാജാവിന് ഇഷ്ടപ്പെട്ടതായി വേറൊരു കഥയുണ്ട്. രാജാവിന് ഛായാചിത്രം വളരെ ഇഷ്ടപ്പെട്ടിട്ട്, അത് തലയിണയില്‍ വെച്ചിരുന്നു.

ഇത് പോലെ, അല്‍-മക്രിസി ഈജിപ്തിന്റെ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന മുഖൗഖിസ് പ്രവാചകന്‍ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യുടെ ദൂതനെ കണ്ട്മുട്ടിയ ഒരു കഥ കൂടി പറയുന്നു.

പ്രവാചകന്‍ മുഹമ്മദ് നബി (സ) യെ വിവരിക്കാന്‍ അദ്ദേഹം ദൂതനോട് ആവശ്യപ്പെടുകയും അജ്ഞാതനായ ഒരു പ്രവാചകന്റെ ഛായാചിത്രം നോക്കി വിശദീകരണം പരിശോധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വിവരണം ഛായാചിത്രവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നതായാണ് കഥ .

പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ചൈനീസ് കഥയില്‍, ചൈനയിലെ രാജാവ് മുഹമ്മദ് പ്രവാചകനെ (സ) കാണണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെടുന്നതായി കാണാം, പക്ഷേ മുഹമ്മദ് നബി (സ) തന്റെ ഛായാചിത്രം അയയ്ക്കുന്നു. രാജാവ് ഛായാചിത്രത്തില്‍ ആകൃഷ്ടനായി, അയാള്‍ ഇസ്ലാമിലേക്ക് പരിവര്‍ത്തനം ചെയ്തു., .പൊടുന്നനെ അത് അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ചെയ്തു. ഇങ്ങനെ അങ്ങിങ്ങായി നബിയുടെ പോര്‍ട്രൈറ്റുകളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണങ്ങള്‍ കാണാം.

എങ്കിലും ഇവയെല്ലാം ആധികാരികമായി തെളിയിക്കപ്പെട്ട സംഭവങ്ങളെല്ലെന്ന് കൊണ്ട് എത്രത്തോളം വിശ്വാസ യോഗ്യമല്ല. എന്നാലും നബിയുടെ ഛായ ചിത്രമെന്നത് പലരുടെയും ഭാവനകളില്‍ നിറഞ്ഞ് നിന്നിരുന്നെന്ന് ഇതില്‍ നിന്ന് ഗ്രഹിക്കാം.